Voor toezicht op de naleving van onder andere de Arbeidsomstandighedenwetgeving zijn, naast de werkgever, gespecialiseerde instanties in het leven geroepen, onder andere de Nederlandse Arbeidsinspectie. Deze heeft dan ook wettelijke bevoegdheden.
De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert in de bedrijven of de Arbowet wordt nageleefd. Deze controle vindt plaats via actieve inspecties. Dit kan projectmatig, landelijk en op initiatief van de Nederlandse Arbeidsinspectie zelf gebeuren. Ook kan de Nederlandse Arbeidsinspectie controleren naar aanleiding van klachten, ongevallen en vergunningsaanvragen. De NL Arbeidsinspectie richt zich met voorrang op de aanpak van eventuele misstanden en op situaties waar het niet naleven van wettelijke voorschriften ernstige risico’s kan inhouden voorbetrokkenen.
De actieve inspecties, die in beginsel bedrijfstaksgewijs plaatsvinden zijn vooral afgestemd op branchegebonden knelpunten in de naleving van wettelijke normen. Bij een bedrijfsinspectie richt de NL Arbeidsinspectie zich op de naleving van wettelijke voorschriften ten aanzien van de concrete werkplek, de organisatorische verplichtingen en het (uit)voeren van Arbobeleid.
De inspectie van de werkplekken richt zich meestal op van tevoren geselecteerd aantal onderwerpen. De controle op de naleving van de organisatorische verplichtingen richt zich onder andere op:
- De aanwezigheid van een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RIE);
- De aanwezigheid van een plan van aanpak;
- De aanwezigheid van een ziekteverzuimbeleid;
- De aansluiting bij een Arbodienst;
- De verplichte registraties (ongevallen, gevaarlijke stoffen e.d.).
De resultaten van de bedrijfsinspectie kunnen aanleiding zijn om de werkgever aan te spreken op specifieke invulling van het verplichte Arbobeleid. Dat is name geval als het gaat om:
- Systematische verbetering van de werkplek;
- Verantwoord werknemersgedrag;
- Effectief toezicht op dit gedrag;
- Verantwoorde inkoop van stoffen, materialen, machines e.d. en een verantwoord ontwerp van werkplekken.
- De veiligheid van machines gereedschappen e.d.;
- Het veilig en gezond gebruik van (gevaarlijke) stoffen;
- Hygiëne;
- Ventilatie;
- De organisatie en inhoud van de RI&E;
- De aanwezigheid van een verzuimbeleid;
- De aanwezigheid van een contract met de Arbodienst;
- De bedrijfshulpverlening;
- De wijze waarop het toezicht is geregeld;
- De invulling van het Arbobeleid.
- Personen of bedrijven moeten de gelegenheid hebben gehad uit eigen beweging te zorgen voor de naleving van wetten en normen;
- Open blijven staan voor communicatie met het bedrijf;
- Ambtenaren van de NL Arbeidsinspectie hebben toegang tot alle bedrijven en mogen daar o.a.:
- Beproevingen en metingen doen;
- Foto's en tekeningen maken;
- Monsters nemen;
- Boorwerpen (of gedeelten daarvan) meenemen voor onderzoek.
Werkgever, werknemers en zelfstandigen zijn verplicht ambtenaren van de NL Arbeidsinspectie alle gegevens en inlichten te verstrekken.
Er is sprake van een meldingsplichtig arbeidsongeval als iemand door een ongeval tijdens het werk:
- Blijvend letsel oploopt*;
- In een ziekenhuis wordt opgenomen**;
- of overlijdt. Dodelijk ongeval, bel direct 0800-5151.
*Onder blijvend letsel wordt onder andere verstaan: amputatie, (deels) blindheid of chronische lichamelijke of psychische klachten.
**Onder ziekenhuisopname wordt verstaan dat een slachtoffer in een ziekenhuis wordt opgenomen (ook dagopname). Een poliklinische behandeling wordt dus niet als ziekenhuisopname beschouwd. Werkgevers zijn verplicht om een (ernstig) arbeidsongeval of ongeval met blijvend letsel binnen 24 uur te melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Deze meldingsplicht geldt voor ongevallen van eigen werknemers en van personen die onder gezag bij de werkgever werkzaam zijn, zoals uitzendkrachten of ZZP-ers. In geval van melding naar de Nederlandse Arbeidsinspectie de ongevalssituatie zo veel mogelijk ongewijzigd laten. Meldingen kunnen telefonisch worden doorgegeven op 0800-5151 of via een online formulier. QHSE kan hierbij de ondersteuning bieden.
Iedere werkgever, werknemer en zelfstandige is verplicht mee te werken aan een onderzoek door de NL Arbeidsinspectie. Als de inspecteurs zaken vinden, die in strijd zijn met de wet, kunnen ze drie dingen doen:
- Interventie in drie fasen
- Aanspreken op naleving, waarbij in overleg met het bedrijf termijnen worden gesteld waarbinnen tekortkomingen moeten zijn opgeheven;
- Waarschuwen of eisen stellen, ook hieraan wordt een termijn gesteld;
- Proces-verbaal opmaken, de vervolging van overtredingen berust bij het Openbaar Ministerie.
- Interventie in twee fasen
- Waarschuwen of eisen stellen;
- Procesverhaal opmaken.
- De lik-op-stuk-aanpak, dat wil zeggen slechts één fase
- Direct proces-verbaal opmaken. De NL Arbeidsinspectie bepaalt welke wijze van handhaving wordt gekozen. Dit is afhankelijk van de ernst van de overtredingen, eventuele herhalingen/of de mate waarin de overtreder geacht wordt de wettelijke normen te kennen en redelijkerwijs te kunnen naleven. Het handhavingsbeleid wordt consequent toegepast tot de overtreding is opgeheven. Zo nodig tot en met de derde fase.
Meer informatie is te vinden op:
Home | Nederlandse Arbeidsinspectie (nlarbeidsinspectie.nl).
Online meldformulier:
Online meldformulier NL Arbeidsinspectie.
Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.